2024

  • Στις 11 Μαρτίου 2024 διοργανώθηκε από το ΜΚΙ Ημερίδα στο πλαίσιο της δράσης Ε2.4 του έργου LIFE-IP AdaptIn GR. Σκοπός της ημερίδας ήταν η ανάπτυξη συνεργειών ανάμεσα στους ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς για την υποστήριξη της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή διαφορετικών επαγγελματικών ομάδων.Η ημερίδα της 11ης Μαρτίου 2024 εστίαζε στους τομείς της Ναυτιλίας και των Παράκτιων Ζωνών.Την ημερίδα συντόνισαν ο Πρόεδρος του ΜΚΙ Ακαδημαϊκός κ. Χ. Ζερεφός και η Γραμματέας του ΔΣ του ΜΚΙ καθηγήτρια Περιβαλλοντικής Παθολογικής Ανατομίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ  κα Πολυξένη Νικολοπούλου – Σταμάτη.Την ημερίδα χαιρέτισαν ο κ. Α. Κουλίδης Αν. Διευθυντής της Δ/νσης Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του ΥΠΕΝ, εκ μέρους του ΓΓ Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του ΥΠΕΝ κ. Π. Βαρελίδη. Η κα Α. Γρύλλια Προϊσταμένη Γραμματέας Δ/νσης Κλιματικής Αλλαγής και ποιότητας της Ατμόσφαιρας. Εκ μέρους του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Χ. Στυλιανίδη παραβρέθηκε ο κ. Η. Πρέβεζας.Ακολούθησαν παρουσιάσεις από τον Πρόεδρο του ΜΚΙ Ακαδημαϊκό κ. Χ. Ζερεφό, τον Καθηγητή – Ακαδημαϊκό κ. Κ. Συνολάκη, την κα Ι. Τσαλακανίδου συντονίστρια του Έργου από τη Δ/νση Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας της Ατμόσφαιρας του ΥΠΕΝ, τον Γραμματέα της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών κ. Δ. Φαφαλιό, τον Αρχιπλοίαρχο κ. Γ. Μαραγκό και τον Πλοίαρχο κ. Σ. Μαρκουλάκη εκ μέρους του Λιμενικού Σώματος της Ελληνικής Ακτοφυλακής. Μίλησαν επίσης οι κκ. Β. Καψιμάλης Αναπληρωτής Διευθυντής του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, η κα Π. Νικολοπούλου- Σταμάτη καθηγήτρια Ιατρικής του ΕΚΠΑ και Γενική Γραμματεύς του ΜΚΙ και ο κ. Ν. Καμπάνης Υπεύθυνος Εργαστηρίου στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας.Ακολούθησε συζήτηση και γεύμα εργασίας.

Γενική άποψη των συμμετεχόντων κατά την διάρκεια της Ημερίδας.

Στιγμιότυπο από την ομιλία του Ακαδημαϊκού κ. Κωνσταντίνου Συνολάκη.

  • Στις 20 Ιουνίου 2024 η Περιφέρεια Πελοποννήσου σε συνεργασία με την Ένωση Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ) και την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) διοργάνωσε Ημερίδα με τίτλο «Προσαρμογή της Περιφέρειας Πελοποννήσου στην Κλιματική Αλλαγή».Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Grecotel Filoxenia στην Καλαμάτα. Σκοπός της Ημερίδας ήταν η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των κατοίκων της Πελοποννήσου για την προσαρμογή της Περιφέρειάς τους στην κλιματική αλλαγή μέσα από την παρουσίαση σχετικών πολιτικών και στρατηγικών σχεδιασμών.Το ΜΚ  Ίδρυμα εκπροσώπησε με ομιλία του ο Πρόεδρος κ. Χρήστος Ζερεφός με θέμα «Το Ζήτημα της Προσαρμογής της Περιφέρειας Πελοποννήσου στην Κλιματική Κρίση».

Από την ομιλία του Προέδρου του ΜΚΙ καθηγητή κ. Χ. Ζερεφό.

  • Στις 6 Ιουλίου 2024 πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών διεθνής ημερίδα με θέμα :  “Sustainability of Beekeeping in the Mediterranean Basin”.Οργανώθηκε από το Τμήμα Μελισσοκομίας – Ινστιτούτο Ζωοτεχνίας – ΕΛΓΟ «ΔΗΜΗΤΡΑ» σε συνεργασία με Terra Spatium SA,στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος PRIMA και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.Το ΜΚΙ εκπροσώπησε η Γενική Γραμματέας του Ιδρύματος κυρία Πολυξένη Νικολοπούλου – Σταμάτη ως προσκεκλημένη ομιλήτρια με θέμα «Σώστε τις μέλισσες, Σώστε τους αγρότες, Σώστε τις ζωές μας».
  • Στις 15/9/2024 πραγματοποιήθηκε στην Τεχνόπολη Αθηνών στο Γκάζι η εκδήλωση με τίτλο «Παίξε, Μάθε, Προσαρμόσου» και το 1ο Project Forum «Κλιματική Αλλαγή και Fake News» που οργανώθηκε στα πλαίσια του LIFE-IP AdaptInGR.Το ΜΚΙ συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση της εκδήλωσης και εκπροσωπήθηκε από τη Γενική Γραμματέα του Ιδρύματος καθηγήτρια κα Πολυξένη Νικολοπούλου – Σταμάτη. Η εκδήλωση όσο και η συζήτηση «Κλιματική Αλλαγή και Fake News» είχε μεγάλη επιτυχία, την παρακολούθησαν περισσότεροι από 550 επισκέπτες εκ των οποίων τα 280 ήταν παιδιά.

Η εκπρόσωπος και Γεν. Γραμματεύς του ΔΣ του ΜΚΙ καθηγήτρια Πολυξένη Νικολοπούλου – Σταμάτη μπροστά από την αφίσα της εκδήλωσης.

  • Ιωάννης Ξανθάκης (1904-1994).

    Ένας πρωτοπόρος της επιστήμης της Αστρονομίας

    Εκδόθηκε από το Μαριολοπούλειο – Καναγκίνειο Ίδρυμα Επιστημών Περιβάλλοντος και τον Εκδοτικό οίκο Παπαζήση το βιβλίο «Ιωάννης Ξανθάκης (1904-1994). Ένας Πρωτοπόρος της επιστήμης της Αστρονομίας» υπό την επιμέλεια της Καθηγήτριας κας Γεωργίας Ξανθάκη – Καραμάνου και με συγγραφέα τον κ. Δ. Παναγιωτόπουλο.Πρόκειται για τη βιογραφία ενός κορυφαίου εκπροσώπου των Θετικών Επιστημών, που ελάμπρυνε με το έργο και την παρουσία του της Επιστήμη της Αστρονομίας, στην Ελλάδα και διεθνώς.Γεννημένος στο Γύθειο το 1904 ο Ιωάννης Ξανθάκης αποφοίτησε με άριστα από το Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Με άριστα έλαβε και το διδακτορικό δίπλωμα σε ηλικία 26 ετών υπό την επίβλεψη του διαπρεπούς μαθηματικού Γ. Ρεμούνδου. Εκτιμώντας τις ικανότητες και την προσωπικότητά του ο μεγάλος αστρονόμος  Δημήτριος Αιγινήτης τον διόρισε αρχικά  Βοηθό και στη συνέχεια Επιμελητή στο Εργαστήριο Αστρονομίας και Μετεωρολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πραγματοποίησε μεταδιδακτορική έρευνα στο Αστεροσκοπείο του Στρασβούργου με κρατική υποτροφία. Το 1939 εξελέγη Τακτικός Καθηγητής στην Έδρα της Αστρονομίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, όπου ίδρυσε το Εργαστήριο Αστρονομίας και το εξόπλισε με το πρώτο του τηλεσκόπιο. Κατά τη διάρκεια της εχθρικής Κατοχής επιτέλεσε σημαντικό κοινωνικό και εθνικό έργο ως επικεφαλής των επιτροπών περίθαλψης και τόνωσης του εθνικού φρονήματος των φοιτητών. Διετέλεσε Κοσμήτωρ της Φυσικομαθηματικής Σχολής και μέλος της Συγκλήτου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Παράλληλα, συνέβαλε αποφασιστικά στην οργάνωση του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ και του Δημοσίου Μαιευτηρίου Θεσσαλονίκης ως Πρόεδρος των αντίστοιχων Διοικητικών Συμβουλίων. Το 1955 εξελέγη με μεγάλη πλειοψηφία Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, της οποίας διετέλεσε Πρόεδρος (1964) και μέλος της Συγκλήτου επί τρεις δεκαετίες, έως την εκδημία του (1994). Στην Ακαδημία ίδρυσε το Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών (1959), το οποίο επιτέλεσε σημαντικό ερευνητικό έργο διεθνούς εμβέλειας επί των ημερών του και εξακολουθεί και σήμερα να επιδεικνύει την ίδια αξιόλογη δραστηριότητα. Ο Ι. Ξανθάκης διετέλεσε Υπουργός Γεωργίας στις υπηρεσιακές Κυβερνήσεις Σ. Μαυρομιχάλη (1963) και Ι. Παρασκευόπουλου (1964).

    Ο Ι. Ξανθάκης πραγματοποίησε πρωτοποριακό ερευνητικό έργο στις σχέσεις ηλιακών και γήινων φαινομένων, το οποίο αναγνωρίσθηκε διεθνώς. Προς τιμήν του εκδόθηκε αφιερωματικός τόμος από τον διεθνή εκδ. οίκο Reidel, στον οποίο συνέγραψαν άρθρα 50 επιφανείς επιστήμονες από 15 χώρες. Δικαίως θεωρείται πρωτοπόρος της επιστήμης της Αστρονομίας. Δημιούργησε μία σχολή και μία παράδοση. Επιδεικνύοντας ιδιαίτερη ευαισθησία στους νέους επιστήμονες άφησε πολλούς μαθητές και συνεργάτες που συνεχίζουν σήμερα το έργο του. Προικισμένος με θάρρος, ακεραιότητα χαρακτήρα, πνεύμα δικαίου, απλότητα και αμεσότητα παραμένει αθάνατος στη μνήμη όσων των γνώρισαν ή συνεργάσθηκαν μαζί του. Η βιογραφία αυτή αναδεικνύει την ουσιαστική προσφορά του στην επιστήμη και στην κοινωνία και σε όσους δεν τον γνώρισαν.

Το εξώφυλλο του βιβλίου: Ιωάννης Ξανθάκης (1904-1994) Ένας πρωτοπόρος της επιστήμης της Αστρονομίας.

  • Στις 3-4 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε αφιερωμένο στη μνήμη του Καθηγητή Ιωάννη Ζιώμα, το συνέδριο “Air Quality in Eastern Mediterranean” το οποίο διερεύνησε τις διεργασίες ποιότητας του αέρα στην Ανατολική Μεσόγειο, αντικείμενο το οποίο αποτέλεσε και το επίκεντρο της ερευνητικής εργασίας του. Το συνέδριο συνδιοργάνωσαν το Εργαστήριο Φυσικής της Ατμόσφαιρας του Τμήματος Φυσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το Μαριολοπούλειο – Καναγκίνειο Ίδρυμα Επιστημών Περιβάλλοντος και το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE SIRIUS.Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της καριέρας του Καθηγητή Ιωάννη Ζιώμα ήταν ο συντονισμός του ευρωπαϊκού έργου Mediterranean Campaign of Photochemical Tracers -Transport and Chemical Evolution (MEDCAPHOT-TRACE). Σκοπός του MEDCAPHOT-TRACE ήταν να μελετήσει τη χημική και μετεωρολογική εξέλιξη του όζοντος και των σχετικών ιχνοαερίων, η οποία διαμορφώνεται από τις διάφορες συνοπτικές και τοπικές μετεωρολογικές συνθήκες (κυκλοφορία θαλάσσιας/απόγειας αύρας, τοπικοί άνεμοι, αναστροφές κ.α.), σε έναν από τους μεγαλύτερους αστικούς οικισμούς στην περιοχή της Μεσογείου. Σημαντικό επίτευγμα του MEDCAPHOT-TRACE ήταν η πειραματική εκστρατεία που πραγματοποιήθηκε στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας το καλοκαίρι του 1994 με τη συμμετοχή 16 ευρωπαϊκών και ελληνικών επιστημονικών ομάδων. Τα αποτελέσματα του MEDCAPHOT-TRACE αποτέλεσαν τομή στην κατανόηση των διεργασιών που επιδρούν στην ατμοσφαιρική ρύπανση των μεγάλων αστικών κέντρων της Μεσογείου.Στο συνέδριο “Air Quality in Eastern Mediterranean”, το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 3 και 4 Οκτωβρίου 2024 στο Αμφιθέατρο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, συμμετείχαν 22 ομιλητές, από την Ελλάδα, την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, ενώ το παρακολούθησαν 80 περίπου επιστήμονες.Οι παρουσιάσεις αλλά και οι συζητήσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου εστιάστηκαν στα θέματα που αφορούν την ποιότητα του αέρα στην Ανατολική Μεσόγειο, με έμφαση στην Ελλάδα. Η περιοχή βρίσκεται σε σταυροδρόμι ατμοσφαιρικής ρύπανσης και δέχεται ρυπαντικά φορτία και άλλες επιδράσεις από την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία. Σε αυτά προστίθενται οι εκπομπές από τοπικές πηγές ρύπανσης, οι οποίες είναι σημαντικές και οδηγούν σε υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ιδιαίτερα στα αιωρούμενα σωματίδια (PM10 και PM2.5), το διοξείδιο του αζώτου και το όζον. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Ελλάδα καταδικάστηκε το 2023 από το Ευρωπαϊκό δικαστήριο λόγω συστηματικών παραβιάσεων στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη των οριακών τιμών που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την ποιότητα του αέρα. Η πιο σημαντική επίπτωση των υψηλών επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι η αύξηση της πρόωρης θνησιμότητας. Η συνέργεια των υψηλών θερμοκρασιών και των υψηλών επιπέδων ρύπανσης οδηγεί σε περαιτέρω αύξηση του κινδύνου θνησιμότητας.Κατά τη συνεδρία η οποία ήταν αφιερωμένη στον Καθηγητή Ιωάννη Ζιώμα, τον λόγο πήραν συνεργάτες και φίλοι, οι οποίοι μοιράστηκαν τις αναμνήσεις τους με το κοινό, ενώ κεντρικός ομιλητής ήταν ο Καθηγητής Χρήστος Ζερεφός, Γενικός Γραµµατεύς της Ακαδηµίας Αθηνών.Τέλος, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, απονεμήθηκε το βραβείο καλύτερης παρουσίασης από νέο ερευνητή, το οποίο δόθηκε εξ ημισείας στην κ. Σοφία Παπαδογιαννάκη, Υ. Διδάκτορα  και τον κ. Δημήτρη Καραγκιοζίδη, Διδάκτορα του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ.

     

    Λίγα λόγια για τον Ιωάννη Ζιώμα

    Ο Ιωάννης Ζιώμας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1956. Αποφοίτησε από το Τμήμα Φυσικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1980) και απέκτησε διδακτορικό (Ph.D.) στη Φυσική Περιβάλλοντος από το ίδιο Πανεπιστήμιο (1984). Υπηρέτησε έως το 2002 σαν Λέκτορας, Επίκουρος και Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ ενώ αργότερα ήταν Καθηγητής και Κοσμήτορας της Σχολής Χημικών Μηχανικών και Διευθυντής του Εργαστηρίου Σχεδιασμού και Ανάλυσης Διεργασιών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

    Κύριο αντικείμενο του επιστημονικού και ερευνητικού του έργου αποτέλεσε η μελέτη του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος και ο σχεδιασμός μεθοδολογιών για τη λήψη και την εφαρμογή πολιτικών και μέτρων προστασίας του.

    Ο Ιωάννης Ζιώμας υπήρξε επικεφαλής (επιστημονικός υπεύθυνος) της ομάδας που λειτουργούσε το Εθνικό Σύστημα Απογραφής των εκπομπών / απορροφήσεων αερίων του Θερμοκηπίου της Ελλάδος ενώ ήταν συντονιστής – εκπρόσωπος της Ελλάδας σε διάφορες ευρωπαϊκές και διεθνείς επιτροπές για θέματα περιβάλλοντος, όπως, οι επιθεωρήσεις Εθνικών Απογραφών, η 5η Εθνική Έκθεση από εμπειρογνώμονες του UNFCCC, η επιτροπή συμμόρφωσης του Πρωτόκολλο του Κιότο. Διετέλεσε Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (Ε.Κ.Π.Α.Α.), μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας και μέλος πολλών ομάδων εργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα περιβάλλοντος.

    Ο Ιωάννης Ζιώμας ήταν άνθρωπος προσηνής και ευπροσήγορος με πίστη στις διαδικασίες ενώ κατάφερνε να δημιουργεί συναινετικό κλίμα. Η προσφορά του στην εκπαίδευση υπήρξε σημαντική ενώ η διεθνώς αναγνωρισμένη συμβολή του στην επιστήμη αλλά και η προσωπικότητα και το ήθος του, συνέβαλαν σημαντικά στην ανάπτυξη των εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων των Πανεπιστημίων που υπηρέτησε αλλά και στην ανάπτυξη της επιστήμης του.

Στιγμιότυπο από την ομιλία του Προέδρου του ΜΚΙ και Γεν. Γραμματέα της Ακαδημίας Αθηνών κ. Χ. Ζερεφού στη μνήμη του αειμνήστου Ι. Ζιώμα.

  • Στις 23 Σεπτεμβρίου 2024 το ΜΚΙ και το Atmospheric Circulation Reconstructions over the Earth (ACRE) συνδιογράνωσαν διεθνές Συνέδριο  με τίτλο «Διεθνής Πρωτοβουλία Ανασυνθέσεων Ατμοσφαιρικής Κυκλοφορίας πάνω στη Γη» που έλαβε χώρα στο Mon Repos Κέρκυρας από τις 23-27 Σεπτεμβρίου.Το ΜΚΙ εκπροσώπησαν ο Πρόεδρος του ΜΚΙ και Γενικός Γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών κ. Χ. Ζερεφός και το μέλος του ΔΣ του Ιδρύματος, τ. Πρύτανης κ. Δημοσθένης Ασημακόπουλος. Το συνέδριο εστίασε σε συζητήσεις για τη διάσωση, αποκατάσταση και ψηφιοποίηση ιστορικών μετεωρολογικών δεδομένων από ιστορικές πηγές καθώς και στη χρήση αυτού του υλικού για την κατανόηση μακροχρόνιων ξηρασιών και πλημμυρών.Τους προσκεκλημένους παρουσίασε ο καθηγητής Rob Allan Επικεφαλής του διεθνούς Ινστιτούτου ACRE – Atmospheric Circulation Reconstructions over the Earth και ο καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κ. Γ. Ζούπανος.

Γενική άποψη από το συνέδριο.

  • Στις 23 Σεπτεμβρίου 2024 κατά την εναρκτήρια τελετή του συνεδρίου “International Atmospheric Circulation Reconstructions over the Earth (ACRE) Drought and Flood Conference” που συνδιοργάνωσαν το ACRE και το ΜΚΙ στο Mon Repos της Κέρκυρας, έγινε η απονομή του “WMO Professor Mariolopoulos Trust Fund Award 2024” από τον καθηγητή , σύμβουλο Richard Cornes του WMO, τον Πρόεδρο του ΜΚΙ και Γενικό Γραμματέα της Ακαδημίας Αθηνών κ. Χρήστο Ζερεφό και το μέλος του ΔΣ του ΜΚΙ τ. Πρύτανη κ. Δημοσθένη Ασημακόπουλο. Το βραβείο απονεμήθηκε εξ’ ημισείας στους εξής επιστήμονες:
    1. Sahil Sharma: για την εργασία του με τίτλο: «Future Indian Ocean warming patterns» by Sahil Sharma, Kyung-Ja Ha, Ryohei Yamaguchi, Keith B. Rodgers, Axel Timmermann and Eui-Seok Chung, published in Nature Communications, (2023), και
    2. Julia Mindlin: για την εργασία της με τίτλο: «Plausible Drying and Wetting Scenarios for Summer in Southeastern South America» by Julia Mindlin, Carolina S. Vera, Theodore G. Shepherd and Marisol Osman, published in American Meteorological Society, (2023).

    Το βραβείο αυτό απονέμεται ανά διετία σε νέο επιστήμονα από κοινού με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (MWO) ) για εξέχουσα μελέτη που αφορά σε πρωτότυπη έρευνα στις ατμοσφαιρικές επιστήμες δημοσιευμένη σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό με κριτές κατά τα δύο τελευταία έτη.

    Μπορείτε να παρακολουθήσετε την τελετή βράβευσης εδώ: https://youtu.be/VjXVtAjl-j0

Στιγμιότυπο από την τελετή βράβευσης. Διακρίνονται από αριστερά ο καθηγητής Richard Cornes του WMO, το μέλος του ΔΣ του ΜΚΙ και τ. Πρύτανης κ. Δ. Ασημακόπουλος, η βραβευθείσα Dr. Julia Mindlin και ο Πρόεδρος του ΜΚΙ και ΓΓ της Ακαδημίας Αθηνών κ. Ζ. Ζερεφός.